Πυρασφάλεια - Πολιτική Προστασία.

Η περιοχή του Δήμου Μαραθώνα αποτελεί από τις ποιό υψηλού κινδύνου για εκδήλωση πυρκαγιάς. Είναι αναγκαίο ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας με έργα, δράσεις, μέτρα πρόληψης και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω των δασικών πυρκαγιών. Η πολιτική προστασία του Δήμου ενισχύει το έργο καταστολής των δασικών πυρκαγιών του Πυροσβεστικού Σώματος διαθέτοντας οχήματα, βυτιοφόρα, έμψυχο δυναμικό. Προτείνονται προγράμματα εκτέλεσης έργων αντιπυρικής προστασίας σε δάση και δασικές εκτάσεις (βελτίωση - συντήρηση δασικού οδικού δικτύου, εγκατάσταση δεξαμενών νερού και πυροφυλακίων, φυτοτεχνικές εργασίες, κ.λπ.). Συμμετοχή εθελοντικών οργανώσεων μέσω της Πολιτικής Προστασίας, σε δράσεις επιτήρησης δασών, για την έγκαιρη επισήμανση πυρκαγιών. Σύνταξη ή επικαιροποίηση ενεργειών, σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Δήμου, στα οποία να προσδιορίζονται οι επιχειρησιακά υπεύθυνοι υπάλληλοι, ο ρόλος και οι δράσεις αυτών για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών. 

Πυρασφάλεια - Πολιτική Προστασία.

Στα πλαίσια αυτά συντάσσονται τηλεφωνικοί κατάλογοι με τηλέφωνα και θέσεις υπευθύνων των Δήμων τα οποία και κοινοποιούνται στις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας. Εξασφάλιση ενός κέντρου επικοινωνίας της Πολιτικής Προστασίας και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων σε τοπικό επίπεδο. Την δυνατότητα διαθέσιμων πόρων του Δήμου, ή της Αντιπεριφέρειας που δύναται να διατεθούν τόσο για την ενίσχυση του έργου της καταστολής του Πυροσβεστικού Σώματος όσο και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών. Μέριμνα για τη συνεργασία της Δ/νσης Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης οχημάτων του Δήμου με την τοπική Πυροσβεστική Υπηρεσία προκειμένου να εξασφαλίζεται η συμβατότητα εξοπλισμού και μέσων που διαθέτει ο Δήμος προς υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος όπως και την δυνατότητα αγοράς νέων οχημάτων - μηχανημάτων & εργαλείων.

Φάκελος: Οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης Φεβρουάριος 27, 2019 

Ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος της ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ και Πυρονόμος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Νίκος Ζουμπουρλής, γράφει για τη σημασία ύπαρξης οργανωμένου σχεδίου εκκένωσης περιοχών στο Δήμο Μαραθώνα.

H 23η Ιουλίου 2018, θα μείνει για πάντα χαραγμένη στις μνήμες μας ως η μέρα που άλλαξε την ιστορία του τόπου μας. Οι εκατό ψυχές που έφυγαν, θα μας θυμίζουν πάντα πόσο ανίσχυρος είναι ο άνθρωπος απέναντι στο μένος της φύσης και πόσο σημαντικός είναι ο όρος «πρόληψη» σε μια οργανωμένη κοινωνία.

Από την επόμενη μέρα της φονικής πυρκαγιάς μια από τις ερωτήσεις που ζητούσε απεγνωσμένα απάντηση ήταν αν υπήρχε σχέδιο οργανωμένης απομάκρυνσης του πλήθους που βρίσκονταν στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι.

Από μόνη της η ύπαρξη της συγκεκριμένης απορίας (από την πλειοψηφία των κατοίκων, των ΜΜΕ και εν γένει της κοινής γνώμης) πιστοποιεί το μέγεθος των χρόνιων παθογενειών από τις οποίες υποφέρει η Κεντρική Διοίκηση αλλά και η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας. Δυστυχώς, στην Ελλάδα το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης επικίνδυνων φυσικών φαινομένων πέφτει στην καταστολή και όχι στην πρόληψη. Κι αυτή είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αλλάξει και στον δικό μας Δήμο για να μη ζήσουμε ξανά άλλο Μάτι, να μη θρηνήσουμε ξανά απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Κάθε κάτοικος, κάθε επισκέπτης ενός Δήμου, πρέπει να γνωρίζει (άρα να έχει ενημερωθεί σωστά) πως πρέπει να δράσει σε περίπτωση εκδήλωσης ακραίων φυσικών φαινομένων. Πού πρέπει να απευθυνθεί, προς ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί, σε ποιο σημείο πρέπει να καταφύγει ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται. Όλα αυτά ίσως να έμοιαζαν με ψιλά γράμματα στην περιοχή μας, πριν τις 23 Ιουλίου. Πλέον, άπαντες αντιλαμβανόμαστε με τον πλέον επώδυνο τρόπο τη σημασία τους.

Τι αναφέρει το νομοθετικό πλαίσιο για την εκκένωση (οργανωμένη μετακίνηση πληθυσμού) μιας περιοχής

Να ξεκαθαρίσουμε αρχικά τι αναφέρει το νομοθετικό πλαίσιο για την εκκένωση μιας περιοχής, όπως το Μάτι.

Σύμφωνα με το σχέδιο δράσεων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, το οποίο εξέδωσε για το έτος 2018 η Διεύθυνση Σχεδιασμού και αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών της Γ.Γ.Π.Π (25-05-2018/Αρ Πρωτ 3752), σχετικά με την απομάκρυνση πληθυσμού αναφέρονται τα παρακάτω:

«Στην περίπτωση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών, λόγω τεκμηριωμένου κινδύνου από δασικές πυρκαγιές, η κινητοποίηση αποφασίζεται από τα αρμόδια Όργανα Πολιτικής Προστασίας κατόπιν σχετικής εισήγησης του Πυροσβεστικού Σώματος και εφαρμόζεται δια των αντιστοίχων αρμοδίων υπηρεσιών. Επίσης, στην περίπτωση που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλούνται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή, εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών, εγκαταστάσεις όπως νοσοκομεία, κατασκηνώσεις κλπ., το μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών αποφασίζεται από τις Διοικήσεις τους κατόπιν σχετικής εισήγησης του Πυροσβεστικού Σώματος».

Τον πρώτο λόγο έχουν οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες, που σύμφωνα με το σχέδιο, είναι αρμόδιες για την εισήγηση προς τα αρμόδια Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Δήμαρχος, Περιφερειάρχης) για την λήψη του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης των πολιτών από την περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή.

Και πάλι όμως δεν έχουν καμία ισχύ στην εφαρμογή τους καθώς ο Δήμαρχος θα πρέπει να λάβει αυτή την απόφαση: «Οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση, ή μη».

Εκπαίδευση πολιτών και φορέων, όχι μόνο ενημέρωσή τους

Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι κατά τη διάρκεια εκδήλωσης μιας μεγάλης πυρκαγιάς, το πρώτο συναίσθημα που καταβάλλει τους περισσότερους ανθρώπους είναι ο πανικός. Η διακοπή

της κανονικότητας δημιουργεί συνθήκες αποδιοργάνωσης, οι οποίες δεν ευνοούν την συντονισμένη και ταχεία αντιμετώπιση του φαινομένου. Επίσης η λήψη κρίσιμων αποφάσεων πραγματοποιείται υπό πίεση, αυξημένο άγχος και περιορισμένα χρονικά περιθώρια, μέσα και πόρους.

Είναι αδύνατον, λοιπόν, να εκκενωθεί μια περιοχή, χωρίς να έχει προηγηθεί μια μακρά περίοδος ενημέρωσης και εκπαίδευσης όχι μόνο των κατοίκων, αλλά και όλων των αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων που θα κληθούν να συμμετάσχουν σε αυτή.

Οι στόχοι ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ενημέρωσης και εκπαίδευσης είναι η οργανωμένη απομάκρυνση πληθυσμού, η διάσωση κινδυνευόντων ατόμων, η παροχή υποστηρικτικών δράσεων πρώτης φροντίδας και εν τέλει η επιστροφή μιας περιοχής στην κανονικότητα.

Τα παραπάνω προϋποθέτουν την εκτίμηση της επικινδυνότητας των ευαίσθητων περιοχών του Δήμου Μαραθώνα στις οποίες υφίσταται άμεση ανάγκη για μελέτη και εφαρμογή σχεδίου οργανωμένης απομάκρυνσης πληθυσμού το οποίο περιλαμβάνει εκπαίδευση των οργάνων Πολιτικής Προστασίας, ενημέρωση των δημοτών σχετικά με τους κινδύνους κατά την εφαρμογή του σχεδίου, εφαρμογή μέτρων ειδοποίησης, διαδικασία μετακίνησης σε σημεία καταφυγής, δημιουργία προσωρινών καταλυμάτων καθώς και υποστηρικτικών δομών, μέχρι την επιστροφή στην κανονικότητα.

Προκειμένου οι εμπλεκόμενοι σε δράσεις πολιτικής προστασίας να αποκτήσουν γνώσεις-ικανότητες και να ανταποκριθούν στα καθήκοντα τους, επιβάλλεται να πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικές δράσεις όπως αποτυπώνονται στις παρακάτω θεματικές ενότητες :

Όργανα Πολιτικής Προστασίας

• Σύσταση και λειτουργία σταθερών και κινητών επιχειρησιακών κέντρων
• Συγκρότηση οργάνωση και εκπαίδευση ομάδων πυροπροστασίας
• Επικοινωνίες
• Ορολογία Καταστροφών
• Δασικές πυρκαγιές
• Μέτρα και μέσα πυρόσβεσης
• Εκκένωση (Σχέδια δράσεων)
• Τακτική - οργανωμένη απομάκρυνση πληθυσμιακών ομάδων
• Έρευνα και διάσωση σε οικοδομικό περιβάλλον
• Μεταφορά ατόμων με κινητικά προβλήματα- τραυματιών

Πολίτες

• Δασικές πυρκαγιές
• Νομοθετικό πλαίσιο (υποχρεώσεις ιδιοκτητών, νομών και επικαρπωτών οικοπεδικών και λοιπών χώρων)
• Εκκένωση (διαδικασία)
• Προστατεύω τον εαυτό μου και τους άλλους

Επαναλαμβάνω, όμως, ότι κανένα οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης μιας περιοχής, δεν περιορίζεται μόνο στην ενημέρωση. Οι εκπαιδευτικές δράσεις με στόχο την υιοθέτηση θεμιτής συμπεριφοράς από τους πολίτες ώστε να γίνουν κοινωνοί των κινδύνων, που δυνητικά θα αντιμετωπίσουν κατά την διάρκεια εξέλιξης μιας πυρκαγιάς (ή κάποιου άλλου φαινομένου) είναι επιβεβλημένες.

Η εκπαίδευση των οργάνων πολιτικής προστασίας του Δήμου Μαραθώνα και των απλών πολιτών, επιβάλλεται να επεκτείνεται στην ανάπτυξη των ικανοτήτων - δεξιοτήτων τους, όπως επίσης και στην διαμόρφωση στάσης - νοοτροπίας πρόληψης. Μόνο με τη σωστή πρόληψη, θα αποφύγουμε την ύπαρξη άλλης τραγωδίας στον τόπο μας...

* Ο Νίκος Ζουμπουρλής είναι Απόφοιτος της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, Πυρονόμος στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Νέας Μάκρης και στέλεχος της ομάδας εκπόνησης του οργανωμένου σχεδίου Πολιτικής Προστασίας της ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ για τον Δήμο Μαραθώνα.

Πυρασφάλεια και Δασοπροστασία 

Ο υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος της ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ, Νίκος Ζουμπουρλής Πυρονόμος, γράφει για την προστασία του Δήμου Μαραθώνος και των κατοίκων του απέναντι σε κάθε είδους πυρκαγιές.

Η πυρασφάλεια και η δασοπροστασία, αποτελούν βασικό κομμάτι οποιουδήποτε σχεδίου Πολιτικής Προστασίας ενός Δήμου και πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα κάθε τοπικής αρχής που οφείλει να θέτει την ασφάλεια των πολιτών της ως πρωταρχική μέριμνά της.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι με τον όρο «πυρασφάλεια» δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στον κίνδυνο που προκαλούν δασικές πυρκαγιές, αλλά σε όλους τους κινδύνους που ελλοχεύουν από πάσης φύσεως πυρκαγιές, σε εργασιακούς χώρους, στις μεταφορές κλπ.

Δυστυχώς, στη χώρα μας οι αρνητικοί παράγοντες που συμβάλλουν εδώ και χρόνια στην εκδήλωση και εξάπλωση καταστροφικών πυρκαγιών είναι πολλοί: Ελλείψεις σε μέσα, προσωπικό, υποδομές, μειωμένοι πόροι χρηματοδότησης.

Τα όποια αποσπασματικά μέτρα έχουν ληφθεί, σε καμιά περίπτωση δεν αρκούν για την έγκαιρη αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Αποτέλεσμα; Εκατομμύρια είναι καμένα στρέμματα δασών και αγροτικών εκτάσεων. Εκατοντάδες κατεστραμμένες κατοικίες και περιουσίες. Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ οι καταγεγραμμένες ζημιές στη φυτική, ζωική και βιοτεχνική παραγωγή. Και το πιο τραγικό είναι οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, εκατοντάδων συμπολιτών μας και πυροσβεστών.

Δεν θα είναι υπερβολή να πούμε, πως τα δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας, η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, η περιουσία των πολιτών και η ανθρώπινη ζωή, παραμένουν απροστάτευτα.

Σε μία εποχή λοιπόν που υπάρχει βιομηχανική και τεχνολογική ανάπτυξη, με μεγάλη διεύρυνση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, επιλέγεται το Πυροσβεστικό Σώμα να παραμένει πολύ πίσω από τις σύγχρονες απαιτήσεις.

Όσες φορές κι αν συζητήσουμε για το Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου μας, θα αναδεικνύουμε διαρκώς τη σημασία του όρου «πρόληψη»: Ακόμη και σε μια πολυκατοικία ή σε ένα χώρο συνάθροισης κοινού, όπως είναι ένας κινηματογράφος ή ένας χώρος άθλησης, η πρόληψη των πυρκαγιών και η προετοιμασία αντιμετώπισης είναι αναγκαία. Πόσο μάλλον, σε μια περίπτωση εκδήλωσης μεγάλης δασικής πυρκαγιάς.

Δυστυχώς, τόσο στο Δήμο μας, όσο και σε ολόκληρη τη χώρα η προετοιμασία για την αντιμετώπιση κάθε κινδύνου είναι ανεπαρκή και οφείλεται:

1. Στην έλλειψη ολοκληρωμένων σχεδίων αντιμετώπισης που να λαμβάνουν υπόψη το σύνολο των κινδύνων.
2. Την ανεπάρκεια υποδομών και μέσων αντιμετώπισης και προστασίας του πληθυσμού, όπως είναι για παράδειγμα η έλλειψη μέσων, διαδικασιών και οδών διαφυγής και εκκένωσης σε περίπτωση ενός μεγάλου τεχνολογικού ατυχήματος ή μιας φυσικής καταστροφής, που θα απειλεί την ασφάλεια του πληθυσμού.
3. Στην ανεπάρκεια προσωπικού των κρατικών υπηρεσιών και ειδικότερα στο Πυροσβεστικό Σώμα.
4. Την ελλιπή εκπαίδευση των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης, μεταξύ των οποίων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά και την έλλειψη εκπαίδευσης και ασκήσεων ετοιμότητας του πληθυσμού, κ.ά.
5. Η δασοπροστασία αποτελεί βασικό αντικείμενο της ολοκληρωμένης διαχείρισης και προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων, που αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο χώρο.
6. Ο περιορισμός της δασοπροστασίας μόνο ως αντιπυρική προστασία ή ακόμη χειρότερο ως δασοπυρόσβεση, δηλαδή μόνο ως καταστολή των δασικών πυρκαγιών, είναι αντιεπιστημονικός. Η προστασία του αστικού ιστού των πόλεων των δασικών οικοσυστημάτων, ευρύτερα του περιβάλλοντος, αποτελεί βασική ανάγκη. Πώς μπορεί να αντιστραφεί η σημερινή κατάσταση;

Α. Με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και ιδιαίτερα:

1. Τη συγκέντρωση πληροφοριών για τη περιοχή αντιπυρικής προστασίας, δηλαδή για το σύνολο των μεταβλητών του δάσους ή της δασικής περιοχής που είναι σημαντικές για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών.
2. Τη λήψη μέτρων και την εκτέλεση έργων πρόληψης/ μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς και αποτροπής ενδεχόμενης πυρκαγιάς (μέτρα προ-κατασταλτικά).
3. Την ενσωμάτωση παραμέτρων αντιπυρικής προστασίας στη διαχείριση των δασών. Βελτίωση, δηλαδή, της ικανότητας αντίστασης του δάσους απέναντι στον κίνδυνο πυρκαγιάς μέσα από διαδικασίας διαχείρισης του δάσους (εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων και υλοτομικές επεμβάσεις).
4. Την καταγραφή αναγκών και διατιθέμενων μέσων καταστολής μιας ενδεχόμενης πυρκαγιάς στη συγκεκριμένη περιοχή.
5. Την οργάνωση ομάδων καταστολής δασικής πυρκαγιάς.
6. Την κατάρτιση αντιπυρικού σχεδίου, συμπεριλαμβανομένου και σχεδίου συντονισμού δράσης μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων στη αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς

Β. Με την καταστολή δασικών πυρκαγιών και ιδιαίτερα:

1. Την επιφυλακή, τον έγκαιρο εντοπισμό και την αναγγελία πυρκαγιάς.
2. Την κινητοποίηση, τον συντονισμό και την καθοδήγηση των δυνάμεων καταστολής.
3. Την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας πυρκαγιάς και των αποτελεσμάτων κατάσβεσης.

Γ. Με την αποκατάσταση καμένων εκτάσεων και ιδιαίτερα:

1. Την οριοθέτηση και περιγραφή της καμένης έκτασης.
2. Την κήρυξη της περιοχής ως αναδασωτέας.
3. Την εκπόνηση μελέτης και την υλοποίηση παρεμβάσεων αποκατάστασης της βλάστησης που καταστράφηκε.

Απαιτούμενες ενέργειες που πρέπει να λαμβάνουν χώρα στο Δήμο Μαραθώνος:

1. Αποξήλωση χόρτων κλαδιών
2. Καθαρισμός ιδιωτικών & Δημοτικών οικοπέδων
3. Όχι απορρίμματα στους δρόμους έξω από τους κάδους των απορριμμάτων
4. Καθαρισμός Χάραξη & διάνοιξη αγροτικών - δασικών δρόμων.
5. Αντιπυρικές ζώνες.
6. Συχνός έλεγχος για καλή λειτουργία υδροστομίων (πυροσβεστικών κρουνών).
7. Δεξαμενές στις δασικές εκτάσεις
8. Ιδιωτικές δεξαμενές εντός των οικιών.
9. Εκπαίδευση άμαχου πληθυσμού.
10. Πλάνο αντίδρασης των πολιτών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
11. Σεβασμός προς το φυσικό περιβάλλον - εξοχή και τη θάλασσα.